Τι είναι το βωξίτη ή η κόκκινη λάσπη;

Τα απορρίμματα βωξίτη, πιο συχνά αναφέρονται ως κόκκινη λάσπη, είναι η απόβλητη ουσία που δημιουργείται κατά την παραγωγή οξειδίου του αργιλίου. Το υλικό ονομάζεται κόκκινη λάσπη λόγω του κόκκινου χρώματος. Οι ειδικοί της βιομηχανίας πιστεύουν ότι περισσότεροι από 77 δισεκατομμύρια τόνοι της ουσίας παράγονται κάθε χρόνο. Η διαχείριση αυτού του τεράστιου όγκου αποβλήτων είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία αλουμινίου.

Σύνθεση της κόκκινης λάσπης

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα βωξίτη αποτελούνται από ένα συνδυασμό μεταλλικών και στερεών οξειδίων. Το κύριο συστατικό της κόκκινης λάσπης είναι το οξείδιο του σιδήρου το οποίο δίνει στην ουσία το κόκκινο χρώμα του. Εκτός από το οξείδιο του σιδήρου, άλλες πρωτογενείς ουσίες μέσα στην κόκκινη λάσπη περιλαμβάνουν οξείδιο του τιτανίου, υπολειμματικά οξείδια αργιλίου και πυριτία. Η ποσότητα των ουσιών εντός της κόκκινης λάσπης εξαρτάται από την ποιότητα του βωξίτη καθώς και από τις συνθήκες που χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία εκχύλισης. Τα υπολείμματα βωξίτη είναι αλκαλικά με ρΗ που κυμαίνεται από 10 έως 13, γεγονός που οφείλεται κυρίως σε μεγάλο αριθμό μεταλλικών οξειδίων στην ένωση. Η κόκκινη λάσπη θεωρείται τοξική και επικίνδυνη για το περιβάλλον κυρίως λόγω της αλκαλικότητάς της.

Παραγωγή κόκκινης λάσπης

Τα απορρίμματα βωξίτη παράγονται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας Bayer, η οποία είναι η πιο συνηθισμένη μέθοδος διύλισης του βωξίτη προς το οξείδιο του αργιλίου. Οι εκτιμήσεις έδειξαν ότι περίπου το 95% του οξειδίου του αργιλίου που παράγεται στον κόσμο πραγματοποιήθηκε μέσω της διαδικασίας της Bayer. Αφού το μετάλλευμα βωξίτη εξάγεται από τα ορυχεία, μεταφέρεται σε ένα εργοστάσιο όπου εξευγενίζεται. Η διαδικασία λήψης του οξειδίου του αλουμινίου απαιτεί υψηλή θερμοκρασία και πίεση. Το υδροξείδιο του νατρίου χρησιμοποιείται για την εκχύλιση του οξειδίου του αλουμινίου. Η διαδικασία παράγει ένα στερεό υπόλειμμα το οποίο στη συνέχεια απομακρύνεται. Κάποιο από το υδροξείδιο του νατρίου που χρησιμοποιείται στη διαδικασία αφήνεται μέσα στα απόβλητα που αυξάνουν το pH του. Το υπόλειμμα περνάει από διάφορες διεργασίες για να ανακυκλώσει το υδροξείδιο του νατρίου και να κάνει τη διαδικασία εξευγενισμού όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική. Η ανακύκλωση του υδροξειδίου του νατρίου μειώνει επίσης την αλκαλικότητα της κόκκινης λάσπης, γεγονός που τους καθιστά ασφαλέστερους για αποθήκευση και χειρισμό.

Απόρριψη της κόκκινης λάσπης

Στο παρελθόν, οι περισσότερες εταιρείες έβγαζαν την κόκκινη λάσπη τους σε λιμνοθάλασσες και λίμνες, μερικές από τις οποίες δημιουργήθηκαν στο χώρο των πρώην ορυχείων βωξίτη. Το μεγαλύτερο μέρος της κόκκινης λάσπης που ρίχτηκε στις λιμνοθάλασσες ήταν σε συγκέντρωση περίπου 20%. Άλλες εταιρείες έχτισαν φράγματα και έβγαζαν την κόκκινη λάσπη μέσα στα φράγματα. Ήταν επίσης κοινό για τις επιχειρήσεις να απορρίπτουν τα απορρίμματα σε ποτάμια και θάλασσες μέσω αγωγών. Αρκετές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο κατέστησαν παράνομο για τις εταιρείες να χτυπήσουν την κόκκινη λάσπη στις θάλασσες που σταμάτησαν την πρακτική. Οι εταιρείες αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν άλλες μεθόδους αποθήκευσης, όπως η στεγανή στοίβαξη. Μέσω της μεθόδου, η κόκκινη λάσπη παχιάζεται σε ένα σημείο όπου σχεδόν το 50% αποτελείται από στερεά. Στη συνέχεια, η κόκκινη λάσπη εναποτίθεται κατά τρόπο ώστε να μπορεί να στεγνώσει.